اولویت‌بندی تأثیرات تحریم های نفتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسله مراتبی

Abstract

از زمان ملی شدن صنعت نفت ایران، این صنعت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمد ملی به شمار می‌رفت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همچنان مسئله نفت، به‌عنوان یکی از مسائل مهم و ضروری در خصوص درآمدهای دولت‌ها محسوب می‌شد؛ به‌طوری‌که دشمنان انقلاب اسلامی در برهه‌های مختلف، باهدف تضعیف ایران اسلامی، سعی در تحریم نفتی این کشور داشته‌اند، چراکه با این تحریم‌ها به دنبال تأثیرگذاری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بودند. برغم تأکیدهای مکرر مبنی بر صادرات غیرنفتی، اما همچنان صنعت نفت ایران به‌عنوان یکی از صنایع مهم در کشور به شمار می‌رود. در سال‌های اخیر با شروع تحریم‌های همه‌جانبه علیه جمهوری اسلامی ایران، صنعت نفت نیز از این طوفان مستثنی نشده و آماج حملات تحریمی امریکا و اتحادیه اروپا قرارگرفته است. این پژوهش به دنبال بررسی تأثیرات تحریم‌های نفتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ابعاد اصلی امنیت ملی اعم از نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می باشد؛ بدین ترتیب در گام اول، تأثیرات مثبت و منفی تحریم‌ها را به‌صورت توأمان، مبتنی بر نظرات خبرگان این حوزه شناسایی و احصا نموده و سپس در گام دوم به اولویت‌بندی تأثیرات مذکور با استفاده از روش پژوهش تحلیل سلسله مراتبی(<em>AHP</em>)خواهیم پرداخت. علت استفاده از این روش، بهره‌مندی هرچه بهتر از زمان و منابع موجود هست؛ به‌طوری‌که نتیجه پژوهش حاضر با تأکید بر اولویت‌های به‌دست‌آمده، راهنمای بسیاری از سیاستمداران و مدیران در بهره‌مندی از امکانات، زمان و منابع موجود خواهد بود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بُعد اقتصادی امنیت ملی بیشترین تأثیر را از تحریم‌های نفتی می‌پذیرد و نیز در میان تمامی زیر مؤلفه‌های ابعاد امنیت ملی، مسئله افزایش تورم و کسری بودجه، بیشترین اوزان را در میان نظرات خبرگان به خود اختصاص داده‌اند.