ملی‌گرایی و تغییر جغرافیای سیاسی جهان ‏ فرایند ایجاد و تکثر نظام دولت ‌‌ـ ملت در عرصه روابط بین‌الملل

Abstract

تعداد پنج هزار قوم در جهان وجود دارد؛ در حالی که کشورهای مستقل و شناخته‌شده این فضا به حدود کمی بیش از 200 می‌رسد. تنها اندکی از این کشورها همانند کره، ژاپن و ایسلند از یک قوم تشکیل شده‌اند و مابقی کشورها چندملیتی هستند که بسیاری از آن‌ها دارای مشکلات مدیریتی داخلی و خارجی می‌باشند. جهانی‌شدن، سرزمین‌زدایی، افزایش آگاهی‌ها، تضعیف دولت‌ـ‌ملت‌ها در پاره‌ای از موارد زمینه احیای ملی‌گرایی را فراهم ساخته که باعث تعجب نظریه‌پردازان سیاسی به‌رغم تبلیغات مربوط به یکی شدن و همانندی مکان‌ها و فضاها گردیده است. گرچه بیشتر اقوام فرهنگی بوده ولی سیاسی شدن اقوام با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، سرزمین‌زدایی و مرززدایی باعث تقویت فرایند تکثر در نظام بین‌الملل و افزایش شمار کشورهای موجود در عرصه ژئوپلتیک جهانی خواهد شد. جغرافیای سیاسی با ارائۀ بینشی صحیح از پیرامون خود می‌تواند در این زمینه فهم مناسبی را به وجود آورد. این مقاله با رویکرد واقع‌گرایی و اعتقاد به تقابل فراملی‌گرایی و ملی‌گرایی به تحلیل فرایند زایش و تکثر یا تکثیر کشورها در عرصه نظام بین‌الملل می‌پردازد. این ارزیابی وجود دارد که طی سالیان آتی با هموار شدن شرایط توسط جهانی‌شدن و تضعیف کشورهای چندملیتی به‌شمار کشورهای جهان افزوده می‌شود و جریان تکثیر دولت‌ـ‌ملت‌ها ادامه خواهد یافت. به علاوه، دولت‌محوری جای خود را به چندمحوری داده و یکی از گزینه‌های سیاست در دنیای پیش رو ظهور دولت‌های جدید با سرزمین‌های کوچک است