کاربست عناصر هویتی بر سیاست خارجی جمهوری ‏اسلامی ایران

Abstract

تحولات دهه‌های اخیر در سیاست جهانی حاکی از اهمیت یافتن مقولة فرهنگ در روابط بین‌الملل و سیاست خارجی دولت‌ها است. عامل فرهنگ همیشه یکی از تعیین‌کننده‌های اصلی سیاست خارجی و روابط بین‌المللی بوده اما نحوه اثرگذاری در هر دوره بسته به عوامل و شرایط دیگر فرق می‌کرده است. عمده‌ترین مؤلفه انقلاب اسلامی ایران فرهنگی بوده است. به همین دلیل انتظار می‌رود که سیاست خارجی ایران پیوسته از یک بُعد قوی فرهنگی برخوردار باشد. برجستگی ایران در جهان نه به دلیل اقتصاد و سیاست، بلکه به دلیل فرهنگ به‌عنوان مجموعه دانش‌ها، باورها، اعتقادات، ارزش‌ها، هنجارها، طرز تلقی‌ها و آداب و رسوم است. عناصر هویتی منابعی از قدرت نرم برای جمهوری اسلامی ایران هستند. ایران با تکیه بر عناصر هویتی خود همچون قلمرو و سرزمین، تسامح و مدارا، اعتدال و میانه‌روی، دانشمندان و نخبگان، زبان فارسی، خردورزی، تجدد، سنت‌ها و آئین‌ها و از همه مهم‌تر مذهب می‌تواند بازیگری مهم در منطقه و نظام بین‌الملل باشد. ذخایر ارزشمند فرهنگی این امکان را به ایران می‌دهد تا با هر فرهنگ مهمی در دنیا زانو به زانو بنشیند و در پیشرفت امر دنیا سهمی بر عهده گیرد.