جایگاه یمن در سیاست خارجی عربستان سعودی

Abstract

یمن به عنوان همسایه‌ی عربستان، جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی این کشور دارد. از زمان استقرار نظام جمهوری در یمن در دهه 1970 میلادی، روابط دو کشور وارد مرحله‌ی جدیدی شد. دو کشور دوره‌های متفاوتی از رویارویی و همکاری را پشت سر گذاشته‌اند، اما وجه مشترک همه‌ی این دوره‌ها، تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در یمن بوده است. شاید به دلیل به هم‌پیوستگی جغرافیایی- جمعیتی و امنیتی، یمن در نگاه استراتژیک عربستان از نظر اثرگذاری بر امنیت ملی عربستان در سطح کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار داشته باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که یمن چگونه می‌تواند منافع حیاتی عربستان را به خطر بیاندازد. در پاسخ به این سوال فرضیه مطرح این است که دو عامل ژئوپلتیک و ایدئولوژیک در به خطر افتادن منافع عربستان از سوی یمن موثر هستند که در هر برهه‌ی زمانی یکی از این عوامل به عامل تعیین‌کننده تبدیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد پیگیری سیاست یمن ضعیف و افزایش نفوذ در این کشور با استفاده از دیپلماسی دلار و همراه کردن قبایل با خود، در سیاست خارجی عربستان در قبال یمن ثابت بوده است. در مورد توفیق عربستان در دستیابی به اهداف خود در مورد یمن می‌توان گفت اگر چه عربستان نتوانسته است نفوذ سازماندهی شده‌ای در یمن به دست آورد، اما توانسته است تا حد زیادی از ایجاد پایگاه نفوذ توسط دیگر قدرت‌ها جلوگیری کند.