تقریر و نقد سه ایراد عمده بر مقالة گتیه

Abstract

تبعات انتشار مقالة گتیه، آن­چنان گسترده و عمیق بود که برخی از معرفت­شناسان را برآن داشت تا برای رهایی از این ­مخمصه، اساسِ مدعای گتیه را زیر سؤال ببرند. ما از میان ایرادهای وارد شده بر وی، سه مورد عمده را انتخاب کرده و شرح داده­ایم که عبارتند از: 1ـ تردید در شمول مثال­های نقض گتیه؛ 2ـ تردید در اهمیت تاریخی و معرفت­شناسانه مدعای وی؛ 3ـ تردید در اعتبار استنتاج­های درون مثال­های نقض گتیه. در نقد ایراد (1) نشان داده­ایم که چگونه می­توان ایدة نهفته در پس مثال­های نقض گتیه را به همة انواع معرفت تعمیم داد و شمول مدعای وی را ثابت کرد. ایراد (2) را در دو بخش مورد بررسی قرار داده­ایم؛. ابتدا از رهگذر واکاوی موضع افلاطون و ارسطو در باب معرفت، منشأ و خصوصیات آن نشان داده­ایم که چرا مدعای گتیه دارای منشأیی افلاطونی- ارسطویی است و درنتیجه یک تلقی­ کلاسیک به­شمار می­آید؛ سپس نشان داده­ایم که چرا تردید در اهمیت معرفت­شناختی مدعای گتیه پر بی­راه نیست و چگونه این­امر سبب چرخش توجه معرفت­شناسان از واکاوی تعریف معرفت به واکاوی توجیه معرفتی شده است. در نقد ایراد (3) نیز دو شیوه برای خدشه در اعتبار استنتاج­های گتیه را مورد ارزیابی قرار داده و نشان داده­ایم که چرا خودِ این­شیوه­ها مخدوشند.