خاستگاه کانسار آهن چغارت، ایران مرکزی: کاربردی از زمین‌شیمی میانبارهای سیال

Abstract

کانسار آهن چغارت در زون ایران مرکزی و 12 کیلومتری شمال شرق بافق، 130 کیلومتری جنوب شرق شهرستان یزد واقع شده است. سنگ میزبان غالب در این منطقه شامل مجموعه‌ای از نفوذی‌های آذرین حد واسط تا اسیدی و دایک‌های مافیک است که در برخی از بخش‌ها به شدت دگرسان شده‌اند و به متاسوماتیت معروف‌اند. این سنگ‌های آذرین در برخی نقاط تا حد رخساره شیست سبز دگرگون شده‌اند. مگنتیت فراوانترین کانسنگ اکسیدی منطقه است که به شکل‌های لایه‌ای، توده‌ای و افشان در سنگ میزبان کانسار چغارت حضور دارد. کانه‌زایی اصلی کانسار در سازندهای پرکامبرین پسین و به شکل پر عیار (مگنتیت + آپاتیت+ آمفیبول) رُخ داده است. داده های حاصل از مطالعه میانبارهای سیال در آپاتیت همزاد با مگنتیت نشان می دهد که کان توده آهن چغارت در محدوده‌ی دمایی 370 تا 385 درجه‌ی سانتی گراد تشکیل شده است. بیشترین نرخ شوری بین 20 تا 39 درصد وزنی معادل نمک طعام تشخیص داده شد. شواهد صحرایی و ریزدماسنجی میانبارهای سیال در کانی آپاتیت‌‌ کانسار چغارت نشان می‌دهد که سیال کانسنگ ساز بسیار شبیه به ذخایر ماگمایی- گرمابی طلا- مس- اکسید آهن (IOCG) است.