مطالعات کاربردی و تلفیقی لیزر رامان اسپکتروسکوپی و ریزدماسنجی در محاسبه شوری میانبارهای سیال: مطالعه موردی کانسار فلوئوریت سولکان، زنجان (شمال غرب ایران)

Abstract

کانسار فلوئوریت سولکان در زون سنندج ـ سیرجان و در مجاورت معدن روی ـ سرب انگوران (حدود 500 متر) واقع شده است. لیتولوژی غالب در محدوده کانسار سولکان شامل سنگ­های دگرگونی آمفیبول­شیست، میکاشیست، مرمر گرافیت­دار و گنایس با سن پرکامبرین می­باشد. جهت تعیین شرایط تشکیل<br /> کانی­سازی فلوئوریت سولکان از دیدگاه ترمودینامیکی و فیزیکوشیمیائی، میانبارهای سیال به دام افتاده در کانی فلوئوریت با کاربرد دو روش ریزدماسنجی و لیزر رامان اسپکتروسکوپی و به صورت تلفیقی مورد مطالعه قرار گرفتند. میانبارهای سیال اولیه و دو فازی غنی از مایع که دارای فراوانی زیادی در کانی فلوئوریت<br /> می­باشند، جهت انجام مطالعات انتخاب گردیدند. در میانبارهای سیال مورد مطالعه دمای همگن شدن به فاز مایع در محدوده­ی 120 تا 190 درجه­ی سانتی گراد تعیین گردید. نقطه ذوب نهایی یخ نیز در محدوده­ی 25.5 ـ تا 14.4 ـ درجه سانتی­گراد اندازه­گیری شد. بر اساس اندازه گیری های ریز دماسنجی، بیشترین فراوانی شوری (NaCl+CaCl₂) برآورد شده در سیستم H₂O–NaCl–CaCl₂ در محدوده 18 تا 20 درصد قرار می­گیرد. بر روی یک میانبار سیال منفرد <br /> از مجموعه میانبارهای سیال اولیه و دو فازی غنی از مایع در کانی فلوئوریت اندازه­گیری­های لیزر رامان اسپکتروسکوپی انجام گرفت. با استفاده از توزیع کوشی– لورنتز طیف بدست آمده و رابطه Δv1= 3222.8 + 1.69 sal شوری فاز مایع در دو مرحله به ترتیب 18.6 و 18.1 درصد محاسبه شد. مقدار شوری بدست آمده با استفاده از روش لیزر رامان اسپکتروسکوپی و مقایسه آن با مقدار شوری تعیین شده از روش سرمایش، نشان دهنده تطابق معنی­دار نتایج این دو روش می­باشد.