بررسی سرولوژیکی و مولکولی ویروس موزائیک معمولی لوبیا در استان زنجان

Abstract

ویروس موزائیک معمولی لوبیا (BCMV Bean common mosaic virus,) از مهم‌ترین عوامل بیماریزای لوبیا در سراسر جهان می‌باشد. این تحقیق به‌منظور ردیابی این ویروس از مزارع لوبیای استان زنجان انجام شد. برای این منظور، تعداد 130 برگ از نمونه‌های لوبیا با علایم موزائیک، رگبرگ نواری، بد شکلی و قاشقی شدن از مزارع استان زنجان در سال 1393 جمع‌آوری و توسط آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS- ELISA) با استفاده از آنتی‌بادی چند همسانه‌ای، آلودگی آنها به ویروس تأیید شد. جهت خالص‌سازی بیولوژیک، ویروس روی گیاه محک و سپس روی لوبیای رقم اختر مایه­زنی و تکثیر شد. سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده براساس توالی پروتئین پوششی، قسمتی از ژنوم ویروس تکثیر و توسط شرکت ماکروژن توالی‌یابی گردید. براساس نتایج آزمون الایزا بیش‌ترین میزان آلودگی نمونه­های جمع­آوری شده مربوط به نمونه‌های مزارع دانشگاه زنجان و کمترین میزان آلودگی در مزارع سوکهریزی و نعلبندان مشاهده شد. نتایج مقایسه توالی بخشی از پروتئین پوششی با توالی سایر ویروس‌ها نشان داد که جدایه غالب این ویروس به جدایه ای از آفریقای جنوبی با رس شمار AF361337 شباهت بالایی (99%) دارد. همچنین ترسیم درخت فیلوژنتیک مربوط به توالی تعیین شده نشان داد، این جدایه ویروسی با سایر جدایه‌های گزارش شده از ایران در یک خوشه قرار می‌گیرند که بیانگر تنوع پایین این ویروس در یک محدوده خاص جغرافیایی است.