بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های مختلف کلزا با استفاده از نشانگرهای ISSR

Abstract

کلزا (Brassica napus) با بیش از 40 درصد روغن و بیش از 40 درصد پروتئین کنجاله و تنها با 5 درصد اسیدهای چرب اشباع در روغن، از دانه­های روغنی عمده‌ی جهان محسوب می­شود. ارزیابی تنوع ژنتیکی از اصول مهم و اساسی در هر برنامه اصلاحی است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی بین 45 ژنوتیپ مختلف کلزا با استفاده از 15 نشانگر ISSR بررسی شد. برای تجزیه اطلاعات به‌دست آمده، باندهای تکثیر شده به‌صورت داده­های صفر (عدم‌حضور باند) و یک (وجود باند) امتیازدهی و با استفاده از نرم­افزارهای Darwin 5.0، MEGA 3.1 و Xlstat تجزیه داده­ها انجام گرفت. تجزیه کلاستر داده­ها با استفاده از ضریب عدم‌تشابه دایس و روش نزدیک‌ترین همسایه (NJ) به‌دست آمد. براساس این نتایج، دندروگرام به‌دست آمده ژنوتیپ­ها را به پنج دسته تقسیم نمود. تعداد کل آلل­های تکثیر شده 110و با میانگین 33/7 آلل برای هر نشانگر بود. درصد کل تنوع بین ژنوتیپ­ها و میانگین شاخص چندشکلی اطلاعات (PIC) به‌ترتیب برابر با 570/0 و 350/0 بود. این نشانگرها توانستند 3 باند منحصربه‌فرد در نشانگرهای UBC 125، 134 و 165 به‌ترتیب برای ژنوتیپ­های Savannah، Olpro و Zarfam نشان دهند. براساس نتایج به‌دست آمده از این پژوهش به‌نظر می­رسد که استفاده از ژنوتیپ­های متنوع­تر جهت اجرای برنامه­های اصلاحی، به‌منظور بهره­برداری از هتروزیس و تولید هیبرید می­تواند مورد توجه قرار گیرد.