ریزافزایی گلابی وحشی گونه‌ی Pyrus syriaca

Abstract

استان فارس یکی از رویشگاه‌های طبیعی گلابی وحشی گونه‌‌ی Pyrus syriaca در ایران است. برداشت میوه، چرای بی‌رویه عرصه‌های جنگلی، تخریب جنگل‌ها و توسعه کشاورزی در سال‌های اخیر به شدت زادآوری طبیعی این گونه را مختل نموده است. این پژوهش به منظور دست‌یابی به روش سریع و آسان برای ازدیاد انبوه P. syriaca با استفاده از تکنیک‌‌های کشت درون شیشه‌ای انجام گردید. نوک شاخساره‌ و قطعه‌های ساقه‌ی شاخه‌های رشد فصل جاری درختان انتخاب شده در جنگل ده‌کهنه سپیدان به عنوان ریزنمونه مورد استفاده قرار گرفتند. استقرار کشت‌های بدون آلودگی بر روی محیط کشت موراشیگی و اسکوگ(MS) دارای 4/0 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) و 01/0 میلی‌گرم در لیتر اسید ایندول بوتیریک(IBA) صورت گرفت. میزان 8/0 تا 1 میلی‌گرم در لیتر BA برای افزونش شاخساره بهینه تشخیص داده شد. ریشه‌زایی شاخساره‌های تولید شده درون ‌شیشه‌ای در دو مرحله انگیزش ریشه در شرایط درون شیشه‌ای و نمو ریشه‌ها در شرایط بیرون از شیشه بهترین روش بود. شاخساره‌های کشت شده به مدت 24 ساعت در تاریکی بر روی محیط کشت ویژه گردوی درایور و کانی‌یوکی (DKW) با نصف غلظت عناصر ماکرو و دارای 75 میلی‌گرم در لیتر IBA، پس از انتقال به گلدان‌های جیفی صددرصد ریشه‌دار شدند. افزودن 1/0 میلی‌گرم در لیتر BA به محیط کشت تاثیر منفی روی ریشه‌زایی داشت و در مقایسه با محیط کشت‌های بدون BA درصد ریشه‌زایی به­طور معنی‌دار کاهش یافت.