شناسایی ابعاد سواد ارتباطی: با رویکرد تحلیل مضمون

Abstract

<strong>زمینه و هدف: </strong>سواد ارتباطی یکی از سوادهای ضروری از دیدگاه یونسکو است که بر توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و فعالیت­های مؤثر اجتماعی تأکید دارد. هدف پژوهش، کشف مضامین و مؤلفه­های اصلی و فرعی «سواد ارتباطی» و شناسایی شاخص­های بالقوه برای بهبود این نوع سواد در نظام­های آموزشی بود.<br /> <br /> <strong>مواد و روش ها: </strong> این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون به شیوه براون و کلارک (2006) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل منابع علمی حوزه ارتباطات به زبان انگلیسی و افراد صاحب نظر دراین حوزه بود. روش نمونه­گیری از منابع به­صورت هدفمند از کتب با بیشترین ربط موضوعی با مفهوم کلی سواد ارتباطی (پنج مورد) و در گام دوم برای صاحب­نظران ارتباطی، انتخاب 24 نفر تا رسیدن به اشباع نظری بود. <br /> <br /> <strong>یافته ها</strong>: یافته­ ها نشان داد که تم­های اصلی سواد ارتباطی شامل «ارتباط مبتنی بر حواس»، «ارتباط تخصصی» و «ارتباط در سطوح مختلف» بود. تم اصلی «ارتباط مبتنی بر حواس» مشتمل بر تم­های فرعی «سوادهای بینایی، شنوایی، بویایی، لامسه و چشایی» بود. تم اصلی «ارتباط تخصصی» مشتمل بر تم­های فرعی «سوادهای سخن گفتن، نوشتن، خواندن، دیدن ، زبان بدن، فناوری­های­ ارتباطی، ارتباط بین فرهنگی، تبلیغاتی، ارتباط سازمانی، روابط عمومی، روابط بین­الملل، حقوق شهروندی، مالی، تجاری، هیجانی و پژوهش ارتباطی» بود. تم اصلی «ارتباط در سطوح مختلف» نیز مشتمل بر «سوادهای درون فردی، میان فردی، گروهی، جمعی و فرا فردی» بود.<br /> <br /> <strong>نتیجه گیری</strong><strong>:</strong>البته باید به این نکته توجه داشت که سرعت تحولات ارتباطی در دنیای امروز، به همان اندازه که ضرورت توجه و تأکید بر «سواد ارتباطی» را افزایش می­دهد، به همان اندازه بازنگری و به­روزرسانی آن را متناسب با تحولات ارتباطی روز افزایش می­دهد.