ارائه الگوی مدیریت پس از بحران در مراکز آرشیوی ایران

Abstract

<span lang="FA" dir="RTL">هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی بومی مدیریت پس از بحران در آرشیوها است. شناسایی زمینه‌ها و راهبردهای اصلی و نیز عوامل اصلی مداخله‌گر در مدیریت بومی بحران آرشیوهای ایران، از اهداف فرعی پژوهش به شمار می‌رود.</span><span lang="FA" dir="RTL">این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد و داده‌ها با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری گردید. اشباع داده‌ها عامل اساسی در تعیین حجم نمونه بود. جامعه پژوهش، متخصصان مدیریت بحران و نیز مدیران آرشیوها در ایران بودند. تحلیل داده از طریق کدگذاری نظری که شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی است انجام شد. در کدگذاری محوری پدیده یا مقوله اصلی شناسایی شد و در مرحله کدگذاری گزینشی الگوی موردنظر ارائه گردید که در این الگو زمینه‌ها، شرایط علی، راهبردهای اصلی، مداخله‌گرها (شرایط واسطه‌ای) و پیامدهای مدیریت بحران در آرشیوها مشخص گردید. یافته‌های الگوی حاصله، شامل بخش‌های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ای و نیز پیامد حاصل از آن‌ها است. شرایط علی در عواملی ازجمله عدم وجود سیاست‌های درست در سطح ملی برای مدیریت پس از بحران، عدم وجود تجهیزات مناسب و به‌روز جهت سرعت بخشیدن به نجات مواد و مقابله با آتش‌سوزی و همچنین عدم وجود سازمان‌هایی که بتوانند در زمینه منجمد و فریز کردن اسناد فعالیت کنند جای گرفته است. شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ها از مقوله‌هایی ازجمله فقدان برنامه جامع بحران برای مرحله پس از بحران در حوزه آرشیوها، رعایت استانداردها در بازسازی اسناد توسط متخصصین (مرمتگران)؛ استفاده از روش‌های ضدعفونی و اسیدزدایی جهت حفاظت منابع اطلاعاتی در مقابل آفت‌ها، استفاده از نقشه بحران در مرحله پس از بحران و مسائل مرتبط با نیروی انسانی تشکیل‌شده است. با توجه به یافته‌های پژوهش، در آرشیوها لازم است راهبردهایی چون آموزش‌های نوین تاب‌آوری، مرمت و بازسازی اسناد، بررسی و ارزیابی پس‌لرزه‌های ساختمان، استانداردسازی ساختمان و تجهیزات، بازسازی و مرمت اسناد آسیب‌دیده در برابر بحران‌های بیولوژیکی توسط مرمتگران و هماهنگی با سازمان‌ها برای مرمت اسناد در سطح شهر و کشور به دلیل تسریع در بازسازی اسناد اتخاذ شود. درنهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت پس از بحران در آرشیوهای ایران، باعث از بین رفتن اثرات بحران‌ها و بازگشت به مرحله قبل از بحران خواهد شد<strong>.</strong></span>