تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2.0 مبتنی بر پیاده‌سازی آلتمتریکس: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

Abstract

هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2.0 توسط کتابداران و کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران مبتنی بر پیاده‌سازی آلتمتریکس است. این پژوهش ازنظر ماهیت، کاربردی است و با استفاده از روش ترکیبی متوالی - تبیینی انجام شده است. لذا ترکیبی از روش‌های کمی، کیفی به‌صورت متوالی مورداستفاده قرار گرفت. در بخش کمی پژوهش از دو ابزار پرسشنامه و سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی محقق ساخته استفاده شد. دو پرسشنامه محقق ساخته برای کتابداران و کاربران تدوین شدبه جهت محدودیت تعداد برای کتابداران نمونه‌گیری صورت نگرفت ولی برای کاربران نمونه بر اساس جدول مورگان تعیین شد و داده‌های هر دو نمونه توسط نرم‌افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی به‌عنوان دومین ابزار بخش کمی با استفاده از نرم‌افزار امکا ایجاد شد. جامعه آماری این بخش کلیه کاربران کتابخانه که از سامانه استفاده کرده‌اند بود. داده‌های این سامانه توسط نرم‌افزار اددیس تحلیل شد. بخش کیفی پژوهش از نوع پژوهش کیفی عام بود، ابزار این بخش مصاحبه ساختاریافته بود و مصاحبه با 12 نفر از کتابداران برای تعیین وضعیت استفاده آن‌ها از رسانه‌های مجازی برای ارائه خدمات پس از نصب دونات آلتمتریکس تا جایی ادامه یافت که داده‌ها به حد اجماع نظری رسیدند. نتایج بخش کمی پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه نشان می‌دهد میزان استفاده از ابزارهای وب 2.0 موردبررسی در پژوهش، میان جامعه هدف (کتابداران و کاربران) پایین‌تر از حد متوسط است. در این میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان موبایلی میان کتابداران و کاربران در حد متوسط است. تحلیل ابزار سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی نشان داد میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مندلی و ریسرچ گیت میان کاربران پس از ایجاد سامانه و پیاده‌سازی آلتمتریکس افزایش‌یافته است. بر اساس نتایج بخش کیفی پژوهش، کتابداران کتابخانه پس از ایجاد سامانه و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس، اقدامات فردی و سازمانی مختلفی برای افزایش استفاده از انواع رسانه‌های مجازی در کتابخانه انجام دادند. به طور کلی ایجاد سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی در کتابخانه علوم تحقیقات تهران و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس و انواع ابزارهای رسانه‌های مجازی میزان استفاده کاربران از منابع علمی رسانه‌های مجازی و آشنایی آن‌ها با ابزار آلتمتریکس را گسترش داد.