بررسی رابطه ریسک نظام مند و رشد سود شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران

Abstract

رابطه بین متغیرهای حسابداری و ریسک نطام مند یکی از پرجاذبه ترین موضوعاتی است که مباحث تفسیری زیادی را در حوزه تحقیقات حسابداری و امور مالی طرح کرده است. بدیهی است که کشف رابطه بین این متغیرها می‌تواند برای سیاست گذاران حسابداری دو فایده مهم داشته باشد. یکی پاسخ‌گوئی به این سوال که متغیرهای حسابداری به چه میزان با ریسک نظام مندحقوق سهامداران عادی مرتبط هستند و دیگر این که بین شاخص‌های ریسک تجاری و ریسک حقوق سهامداران عادی چه ارتباطی وجود دارد. هم‌چنین با کشف این روابط می‌توانیم خط مشی‌افشاء در صورت‌های مالی را به گونه ای تکامل بخشیم که اطلاعات بیشتری در مورد ریسک نظام مند برای سهامداران ارائه شود. در این تحقیق رابطه بین متغیرهای رشد سود خالص و رشد سود عملیاتی شرکت‌ها با ریسک نظام مند بررسی شده و هم‌چنین دو متغیراندازه شرکت و نوع صنعت به عنوان متغیرهای کنترلی مورد بررسی قرار گرفتند. تحقیق یادشده از نوع مطالعه توصیفی – همبستگی مبتنی بر تحلیل سری زمانی-مقطعی است. در این راستا، تعداد 87 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 82 – 1378 به طور نمونه ای انتخاب گردیدند. به منظور آزمون فرضیه‌های تحقیق از تحلیل رگرسیون و همبستگی بهره گرفته شد و معنی دار بودن الگوها نیز با استفاده از آزمون آماری F، آزمون T، ضریب تعیین، ضریب همبستگی و آزمون دوربین – واتسن، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصله بیانگر وجود رابطه ای مثبت، بین ریسک نظام‌مند با رشد سود خالص و رشد سود عملیاتی در سطح اطمینان 95 درصد است. یافته‌های این تحقیق تاکید مجددی بر فایده مندی متغیرهای حسابداری برای ارزیابی ریسک نظام‌مند می‌باشد.