تحلیل نشانه معناشناختی شعرِ «باران»

Abstract

نشانه- معنا‌شناسی گفتمانی، برآیند نشانه‌شناسی ساخت‌گرا و پساساخت‌گراست. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرایند پیچیده‌ای می‌داند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل‌اند. کنشگر گفتمانی پیوسته مرزهای معنایی را بازنگری می‌کند و معنا از زاویۀ دید او آفریده می‌شود و در رابطۀ تطبیقی بین احساس، ادراک و شناخت، نشانه- معناها، به گونه‌‌های سیال، متکثر و تنشی تبدیل می‌شوند. در این مقاله نحوۀ شکل‌گیری فرایند حسّی- ادراکی و زیبایی‌شناختی گفتمان ادبی شعر «باران»، سرودۀ گلچین گیلانی، بررسی می‌شود و نشان می‌دهد که چگونه باران به‌عنوان نشانۀ واسطه‌ای از طریق رابطۀ حسی- ادراکی و زیبایی‌شناختی، سبب شکل‌گیری فرایندی می‌شود که «منِ» شخصی شاعر را در گسست با خود قرار می‌دهد. نتیجۀ این جدایی، عبور از مرزهای «منِ» شخصی و پیوند با «منِ» استعلایی و دست‌یابی به «راز جاودانگی» و «هستی آرمانی» است.