خودمرگنامه: ویژگیها و کارکردها

Abstract

خودمرگنامه شیوهای نامعمول از روایت است که در برابر یا در امتداد خودزندگینامه قرار میگیرد. خودمرگنامه، روایت یک راوی مُرده از مرگ و پس از مرگ خویش است که اغلب دربرگیرندۀ بخشهایی از زندگی وی نیز هست. این نوع روایت، ویژگیها و قابلیتهای معنایی منحصربهفردی دارد و از نوعی راوی متفاوت با قابلیتهایی ویژه و کارکرد همزمان درون‌داستانی و برونداستانی بهره میبرد. در این مقاله ابتدا به بررسی خودمرگنامه و معرفی ویژگیها و کارکردهای آن پرداخته شده‌ و سپس سه داستان کوتاه فارسی که به شیوۀ خودمرگنامه نوشته شدهاند، تحلیل و بررسی شده‌است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد که علیرغم توانمندیهای معنایی این شیوة روایی، در داستانهای بررسی‌شده بهرۀ چندانی از کارکردهای خودمرگنامه و بهویژه راوی متفاوت آن گرفته نشده‌است.