شاهنامه و دیدگاه سه تن از شارحان

Abstract

نوشتار حاضر تأملی است تحلیلی و انتقادی بر بخش نخست از شروح دفتر سوم شاهنامه (داستان سیاوش) در شرح‌های خالقی مطلق، کزازی و جوینی. این نوشتار مقایسة شرح ابیاتی است از این پژوهشگران و معرفی شیوه‌های شروح آنها و احیاناً سهو و لغزش‌هایی که در گزارش متن دچار شده‌اند. به بیان دیگر، کوشیده‌ایم نشان دهیم که ماجرای تفسیر و گزارش شاهنامه ماجرایی است پایان‌ناپذیر و پیوسته گام‌های تازه‌ای برای رسیدن به فهم دقیق‌تر ابیات مبهم این اثر گرانسنگ، برداشته می‌شود. در ابیات انتخاب‌شده، سعی کردیم در مواردی که تفسیر سه شارح با یکدیگر اختلاف فراوان دارد، با بهره‌گیری از تحلیل و استناد، شرح و تفسیر برتر، برگزیده و ارائه شود. در این مختصر پاره‌ای از نقدهای شروح معتبر شاهنامه، به لحاظ جامعیّت و مطرح بودن در محافل دانشگاهی، به‌ویژه شرح اندیشمندانه و عالمانة استاد خالقی مطلق آمده‌است.