نشانه های تالشی در مناطق تات زبان خلخال

Abstract

تاتی خلخال و تالشی از هم متأثرند، اما مقدار این تأثیر در مناطق مختلف متفاوت است. شدت نزدیکی این دو گویش‌ با یکدیگر عاملی برای مخفی ماندن حدود و ثغور جغرافیای زبانی این دو شده است، چنان‌که گاه گونه‌های تاتی در دل تالشی، و گونه‌هایی تالشی در دل تاتی یافت می‌شوند. دو روستای «اسکستان» و «اسبو»، از توابع شاهرود خلخال، از دیرباز در مسیر راه تالش و شاهرود قرار گرفته و ارتباط تنگاتنگی با تالش داشته‌اند، این دروازه در تحقیقات زبان‌شناسی تاتی و تالشی جدی گرفته نشده است. این مقاله با توجه به دلایل مختلف زبان‌شناختی، اجتماعی و جغرافیایی در پی‌ آن است که نشان دهد زبان دو گونۀ اسکستانی و اسبویی، برخلاف معروف، به نظر می‌رسد گونه‌ای از تالشی باشد. ویژگی‌ها و مؤلفه‌های مهم زبانی خاص تاتی و تالشی، سابقۀ ارتباط این دو منطقه با هم، ارائۀ شواهد و مثال‌هایی در چند بخش آوایی، ساختواژی، و واژگانی، و بررسی ملاحظات جغرافیایی منطقه مؤید این مدعاست.