خاستگاه استعاری افعال حسی چندمعنا در زبان فارسی از منظر معنی‌شناسی شناختی

Abstract

تا پیش از پیدایش زبان‌شناسی شناختی، بسیاری از زبان‌شناسان، استعاره را روشی برای خیال‌پردازی شاعرانه می‌دانستند. به همین دلیل، «استعاره» غالباً مفهومی ادبی به شمار می‌رفت. لیکن با اشاعة الگوی شناختی، کارکرد استعاره در گفتمان روزمرۀ اهل زبان مورد توجه قرار گرفت. پرسشی که در مقالۀ حاضر مطرح می‌شود این است که آیا «استعاره» می‌تواند باعث چندمعنایی در زبان فارسی‌ شود یا نه. برای پاسخگویی به این پرسش، داده‌های گفتاری و نوشتاری به کار رفته در اخبار و جراید، گردآوری شد و پژوهش بر پایۀ این فرضیه شکل گرفت که استعاره را در چارچوب معنی‌شناسی شناختی، می‌توان یکی از خاستگاههای چندمعنایی دانست. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، فرضیۀ پیش‌گفته مورد تأیید قرار گرفت. تحقیق به روش توصیفی- قیاسی صورت پذیرفت. به طور کلی نگارندگان بر آن‌اند تا نشان دهند که تغییرات معنایی را می‌توان به شکلی نظام‌مند در ارتباط با قالبهای معنایی تبیین کرد.