تحولات و دگرگونی‌های شعر قوم بختیاری پس از مشروطیت

Abstract

قوم بختیاری با تاریخ و فرهنگ و ادبیات خاص خود یکی از اقوام ایرانی در بخش مرکزی زاگرس میانی است. شناخت ادبیات و گویش این قوم برای آگاهی از آداب ‌و رسوم، عناصر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و دینی این قوم - از جنبه‌های مختلف - و به لحاظ ویژگی‌های سبکی دارای اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف تبیین تحولات و عوامل تأثیرگذار بر شعر بختیاری انجام ‌شده است. با توجه به اهمیت ادبیات این قوم، در این پژوهش با مطالعۀ آثار موجودِ شاعران شاخص، شعر بختیاری از آغاز تاکنون با توجه به سیر تکاملی بررسی شده است، سپس با ملاحظۀ سیر تاریخی، دگرگونی‌های بعد از مشروطیت شناسایی و با ذکر نمونه‌ها تحلیل گردیده و ویژگی‌ها و عوامل تقسیم‌بندی آن‌ها نقد و بررسی شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و در پایان هر دوره نمونه‌هایی عینی از اشعار بختیاری ارائه گردیده است. نتیجۀ پژوهش حاکی از آن است که اشعار بختیاری پس از دورۀ مشروطه به گویش بختیاری سروده شده است در حالی که قبل از آن، نمونه‌ای از شعر مکتوب به این گویش دیده نمی‌شود. تاریخ ادبی قوم بختیاری در عین روانی و سادگی که خود موجب جذابیت و دلنشینی آن شده، پس از دورۀ مشروطیت تحت تأثیر عوامل مختلف، هم در قالب و هم در مضمون، دچار تحول و دگرگونی اساسی شده است و تنوع موضوعات، بیانگر متغیرها و مؤلفه‌های گستردۀ فرهنگی در این قوم است.