نگاهی به واسونک ها و ترانه های عروسی منطقۀ هندیجان

Abstract

ترانه ­ها و واسونک­ ها از دلنشین­ ترین قالب ­های شعری زبان فارسی هستند که قدمت شفاهی و مکتوب چندین هزار‌ساله دارند و در زبان­ ها و گویش ­های مختلف ایرانی از جمله گویش هندیجانی رونق داشته ­اند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل ترانه­ های محلی مربوط به مجالس شادی و عروسی در شهرستان هندیجان است تا با ثبت این ترانه‌ها، هم آیین عروسی در این منطقه ماندگار شود و هم ماندگاری گویش این منطقه رقم بخورد. در این مقاله پنج ترانۀ محلی شهرستان هندیجان بررسی و تحلیل شده ­اند و در خلال آن به ضرورت، به شرح مختصر آیین مقدس ازدواج در این منطقه نیز پرداخته شده است. این ترانه­ ها به روش میدانی و از دو منطقۀ هندیجان شمالی و هندیجان جنوبی و روستاهای اطراف مثل کریم آباد، چم تنگ، چهل منی، دریهک و غرابی جمع آوری شده است. این ترانه­ ها و واسونک ­ها دربردارندۀ شور و شوق و هیجان نزدیکان و بستگان عروس و داماد است و علاوه بر این که بازگوی مراسم گوناگون و ویژۀ یک ازدواج است، با مطالعۀ آن­ها می ­توان به سبک زندگی، آداب و رسوم و جهان­ بینی مردم این منطقۀ کهن پی برد. این شعرها و ترانه­ ها، که سرایندۀ مشخصی ندارند، از آغاز مراسم عروسی تا پایان، به وسیلۀ زنان و یا کسانی که در این زمینه خبره بوده ­اند، خوانده می­ شده است. با توجه به پیشرفت ارتباطات و وارد شدن به عصر فناوری، این سرودهای بومی، رفته‌رفته کم‌رنگ شده و گاهی حتی از بین رفته ­اند و با توجه به این که این آوازها سهم عمده ­ای در مردم‌شناسی و ساختار فرهنگ ملی هر سرزمین دارند، ثبت و ضبط آن­ها بسیار ضروری به نظر می‌رسد.