تماس زبان های فارسی و ترکی آذربایجانی و تأثیر آن بر ساخت جملات مرکّب ترکی آذربایجانی

Abstract

چکیده <br /> تحقیق حاضر قصد دارد تا تغییرات نحوی حاصل از تأثیر زبان فارسی بر جملات مرکب زبان ‌‌‌‌‌ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی را مطالعه نماید. داده‌‌ها از منابع معتبر مرتبط با زبان ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی و تعاملات زبانی گویشوران ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی‌‌ مناطق مرکزی استان اردبیل (30 نفر) گردآوری شد. تحلیل داده‌‌ها نشان داد که وام‌‌گیری جزغیرفعلی و حروف‌‌ربط زبان فارسی باعث شده است تا گویشوران ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی از میان دو یا چند ساخت‌‌ نحوی جایگزین زبان خود، الگوهای منطبق با ساخت‌‌های مشابه و متناظر در زبان فارسی (بند متممی راست‌انشعابی، ساخت سببی تحلیلی، بند موصولی پس‌‌هسته‌ای و بند وابسته با حرف‌‌ربط آغازی)، را انتخاب کرده و به‌‌‌کار بندند. تغییرات نحوی حاصل از تأثیر زبان فارسی بر ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی، تغییراتی بیگانه با نحو آن زبان نیست، بلکه همۀ این ساخت‌‌های نحوی در ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی وجود دارد و فقط فراوانی کاربرد آنها با بهره‌‌‌گیری از راه‌‌کارهای تخصیص و گسترش، افزایش یافته است. تغییرات نحوی حاصل که اغلب دلایل کاربردی دارد؛ در جهت همگرایی زبان ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی با زبان فارسی انجام یافته است.