نمادپردازی حیوانات در اصطلاحات و مثَل‌های بلوچی

Abstract

حیوانات با توجه به این­که در زندگی سنّتی و روستایی نقش بسیار پررنگی دارند، به همان­گ ونه در زبان و ادبیات آن­ ها نیز حضور دارند. از میان انواع ادب عامیانه، جانوران بیشتر در ضرب­ المثل­ها بازتاب دارند، بسیاری از رفتارها و خصوصیات این حیوانات جنبۀ نمادین پیدا کرده است. نمادها از جمله عناصر مهم در روابط اجتماعی و انتقال مفاهیم هستند. در این مقاله به بررسی ویژگی­های نمادین 55 جانور در اصطلاحات و مثَل­های بلوچی پرداخته­ ایم. این حیوانات شامل حیوانات اهلی (11مورد)، حیوانات وحشی (16مورد)، پرندگان (13مورد)، جانوران دریایی (5 مورد) و حشرات (10 مورد) هستند. تعداد مثل­ها، اصطلاحات، واژه­های مستقل بلوچیِ به‌کاررفتۀ مرتبط با موضوع مقاله، به 290 مورد می­ رسد. هدف اصلی از این بررسی، نمایش چگونگی کارکرد نمادهای جانوران در اَمثال بلوچی است. بعضی از این نمادها قابل تطبیق با موارد مشابه در زبان و ادبیات فارسی است. این پژوهش برای نخستین بار است که با این عنوان و درون­مایه در امثال بلوچی صورت می­گیرد. در این تحقیق، از روش تحلیلی بهره برده شده است و برای گردآوری اَمثال، از شیوۀ تحقیق میدانی استفاده شده است.