بازخوانی تحلیلی سوگواره های ترکی شهریار

Abstract

می­توان مرثیه‌ را یک ‌نوع‌ ادبی‌ جهانی‌‌ قلمداد کرد که‌ محتوای‌ آن‌ در ادبیات‌ تمامی‌ ملل‌‌، مشترک‌‌ و تاریخچۀ آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در مرثیه، شاعر از احساسات‌ و عواطف‌ خود سخن می­گوید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به­شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن کلیات اشعار ترکی شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد که از جملۀ آن­ها مراثی و سوگواره­های مختلف با بسامد بالا است. تنوع و تعدّد این مراثی به حدّی است که ابتدا خواننده را برای کشف دلایل آن کنجکاو می­کند و سپس به این فکر وا می­دارد که آیا همۀ سوگواره­های شهریار، ناشی از غوغا و غلیان درونی وی ا­ست، یا در سرودن آن­ها انگیزه دیگری داشته است؟ کوشیده­ایم با بازخوانی دقیق کلیات اشعار ترکی شهریار و بهره­گیری از شیوۀ استقرایی، همۀ سوگواره­های او را تحلیل کنیم.. از جمله دلایل بسامد مراثی، می­توان به شکست عاطفی، عشق به خانواده، تعدّد و تنوع دوستان، درخواست مرثیه از طرف دیگران، رقّت ­طبع، مجال شاعری وی و ... اشاره کرد.