قلب سلیم و عقل مستقیم در الاهیات جاناتان ادواردز

Abstract

الاهیات جاناتان ادواردز الاهیاتی عقلانی است. او معتقد است «عقل» توان اثبات حقانیت تعالیم کتاب مقدس را دارد و بدین اعتبار همنوا با کسانی است که ایمان دینی را واجد وجهی شناختی قلمداد می‌کنند. اما در الاهیات ادواردز عناصر «تجربه» و «احساس» نیز منزلتی اغماض‌ناپذیر دارند. وی، بسان شلایرماخر، تجربه دینی یا احساس معنوی را گوهر ایمان دینی می‌داند و معتقد است اگر انسان از وضعیت زلال وجودی محروم باشد نمی‌تواند زیبایی تعالیم دینی را درک کند. در حقیقت، ناب‌اندیشی محصول عقلانیت صرف نیست، بلکه حاجتمند «قلبی هدایت‌شده» و مصفای از هر گونه گناه و تمایلات ناروا است. ادواردز معتقد است انسان باید برای شناخت خدا و کلامش، نخست ساحت ارادی و عاطفی‌اش را بپیراید و از گناه دوری کند. در حقیقت، این عواطف و اعمال ما هستند که نقش خویش را بر پیشانی افکار ما می‌زنند و عقل انسان همواره به پیروی از تمایلاتش عمل کرده است. الاهیات ادواردز پرده از «فرمانروایی قلب» و «فرمان‌برداری عقل» برمی‌دارد. حکایت انسان همین است که او به چیزی می‌اندیشد و چیزی را حقیقت می‌پندارد که دوستش دارد. ادواردز معتقد بود برای اثبات ایمان دینی، اول باید مؤمن بود نه فیلسوف و متکلم. این «قلب سلیم» است که عقل را مستقیم می‌سازد تا راه خویش را به سوی اندیشه‌های درست دینی بیابد. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی‌ قلب سلیم و عقل مستقیم و تأثیر قلب بر عقل را در الاهیات جاناتان ادواردز تبیین می‌کند.