بررسی عوامل مؤثر بر کسری بودجه ادواری و ساختاری در ایران

Abstract

هدف مقاله حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تراز بودجه ساختاری و ادواری با استفاده از داده‌های فصلی طی دوره 1369 -1396 است. بدین منظور در ابتدا با استفاده از الگوی سیسکو و دبیوغلو (2006) و با الهام از چالک (2002) عوامل مؤثر بر تراز بودجه ادواری و ساختاری شناسایی می­گردند. سپس با استفاده از روش اتحادیه اروپا به تفکیک مؤلفه‌های ادواری و ساختاری بودجه می­پردازیم. سرانجام با استفاده از رویکرد خود بازگشت برداری ساختاری (SVAR) اثر تکانه­های مؤثر همانند مالیات، مخارج جاری و عمرانی؛ GDPسرانه، قیمت نفت، تورم و رابطه مبادله بر کسری بودجه ادواری و ساختاری موردبررسی قرار می­گیرند. مطابق با نتایج پژوهش، تکانه قیمت نفت و مخارج جاری دولت دو متغیری هستند که موجب افزایش تصمیمات صلاحدیدی دولت­­ها و به‌تبع آن رشد کسری بودجه ساختاری و کاهش قدرت نفوذ تثبیت‌کنندگی خودکار در اقتصاد ایران می­گردند و تکانه­هایی مانند رشد تولید ناخالص داخلی سرانه، تورم، افزایش مخارج عمرانی و بهبود روابط تجاری و به‌تبع آن رابطه مبادله موجب کاهش کسری ساختاری و افزایش قدرت نفوذ تثبیت‌کنندگی خودکار در ایران شده­اند.