آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی در ایران، یک تهدید یا فرصت برای بخش کشاورزی!؟

Abstract

بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولیدی در اقتصاد ایران است که در چندین سال اخیر در معرض اثرپذیری از افزایش قیمت حامل‌های انرژی قرار گرفته‌است. نهاده‌ی انرژی یکی از مهم‌ترین عوامل تولیدی اثرگذار بر عملکرد بخش‌های تولیدی ازجمله بخش کشاورزی است که با توجه به نقش کلیدی آن در ‌فرآیند تولید، کاهش یا افزایش احتمالی میزان تقاضا و مصرف آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. ازاین‌رو، مطالعه‌ی حاضر در پی پاسخ آن است تأثیر آزادسازی قیمت انرژی بر تقاضای عوامل تولیدی عمده‌ی بخش کشاورزی ایران به چه ترتیب است. بدین منظور با استفاده از داده‌های تابلویی مرتبط با دوره‌ی زمانی 1390-1370 تابع تقاضای مشروط عوامل تولید در بخش کشاورزی استان‌های کشور مورد تخمین قرار گرفت. نتایج نشان داد که در صورت آزادسازی قیمت انرژی در کشور، تقاضای آن در بخش کشاورزی کاهش می‌یابد. همچنین، با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، تقاضای عوامل تولید زمین و نیروی کار افزایش می‌یابد. علت این امر نیز اتخاذ و تداوم حمایت‌های جایگزین و نیز تخصیص اعتبار جهت اصلاح ساختار مصرف انرژی همگام با آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی است. در نهایت نتایج نشان داد که برآیند این سیاست‌ها باعث شده تا آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی به­عنوان فرصتی برای بخش کشاورزی ایران تلقی شود.