بررسی روند تغییرات نیازهای سرمایی و طول مراحل فنولوژیک درخت سیب (مطالعه موردی: منطقه کرج)

Abstract

تعیین نیازهای سرمایی و گرمایی برای انتخاب درختان میوه سازگار با اقلیم هر منطقه حائز اهمیت می­باشد. در این تحقیق، بعد از تعیین آستانه­های دمایی هریک از مراحل فنولوژی درخت سیب رقم red delicious در شهر کرج، آمار دمای ساعتی و روزانه بلند مدت از سال 1985 تا 2014 جمع آوری و سه مدل نیاز سرمایی CH، UTAH و CP اجرا گردید. نتایج مدل‌های فوق نشان داد که در شرایط اقلیمی کرج، نیاز سرمایی این واریته دیررس سیب تأمین نمی­شود و روند تغییرات میزان واحدهای سرمایشی تجمعی کاهشی است. اما کاربست مدل‌های درجه-روز نشان داد نیاز گرمایی ارقام سیب دیررس بدون محدودیت خاصی در منطقه تأمین می­شود. تغییرات کاهشی و معنی‌دار روزشمار ژولیوسی تاریخ مراحل فنولوژی، مبین کوتاه­تر شدن مراحل نمو و احتمالا به دلیل افزایش دمای هوا می­باشد. این شرایط (وقوع زودتر مراحل حساس زایشی) ریسک صدمه سرمازدگی و یخبندان را بیشتر می­کند. در بیشتر مراحل فنولوژی درخت سیب، روند افزایشی و معنی­دار دمای هوا مشاهده شد. با توجه به نتایج، کشت واریته­های دیررس برای شرایط اقلیمی کرج مناسب نبوده و باید از ارقام زودرس استفاده شود. رعایت ملاحظات اقلیمی در توصیه ارقام باغی سازگار در اقالیم مختلف کشور با توجه به پیامدهای گرمایش جهانی توصیه می گردد.