مدلسازی و پیش بینی تبخیر- تعرق گیاه مرجع با سری زمانی (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)

Abstract

با توجه به اهمیت تبخیر- تعرق در کشاورزی و برنامه ریزی منابع آب کشور، الگوسازی و شبیه سازی آن همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. روش مدلسازی باکس- جنکینز برای دست یابی به این هدف با توجه به تکرارپذیری داده های تبخیر- تعرق از کارایی بیشتری برخوردار است. در این پژوهش متوسط تبخیر- تعرق ماهانه براساس داده های هواشناسی 22 ساله در پنج ایستگاه استان کرمانشاه از روش پنمن مانتیث فائو 56 محاسبه شد، و تغییرات سری زمانی تبخیر- تعرق آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. از 21 سال اطلاعات تولیدی برای مدلسازی براساس روش SARIMA استفاده شد، و شروط نرمال، تصادفی و مستقل بودن باقی مانده های مدل های برازش داده شده بررسی شد. بدین ترتیب، الگوهای نهایی تبخیر- تعرق برای ایستگاه های کرمانشاه 12(1،1،1)andtimes;(0،1،2)SARIMA، کنگاور 12(1،0،1)andtimes;(1،1،3)SARIMA، سرپل ذهاب 12(1،1،1)andtimes;(2،1،2)SARIMA، روانسر 12(1،0،1)andtimes;(1،1،3)SARIMA و اسلام آباد غرب 12(1،1،0)andtimes;(1،1،1)SARIMA پیشنهاد می شوند. در نهایت از مدل های انتخاب شده برای پیش بینی تبخیر- تعرق 12 ماهه که در انتخاب مدل دخالت داده نشده بودند (مدل آموزش ندیده است) استفاده و نتایج آن با مقادیر واقعی محاسبه شده مقایسه شد. دقت پیش بینی ها در سال 2009، به ترتیب با توجه به مقادیر RMSE و r، در ایستگاه های کرمانشاه 38/0 میلی متر و 99/0، سرپل ذهاب 37/0 میلی متر و 99/0 و کنگاور 40/0 میلی متر و 99/0 نسبت به ایستگاه های روانسر 03/1 میلی متر و 99/0 و اسلام آباد 91/0 میلی متر و 98/0 بهتر است.