رویکرد سنتی و رقومی ارزیابی تناسب اراضی برای محصول سیب زمینی در منطقه جیرفت کرمان

Abstract

<strong>در پژوهش حاضر، کارایی روش رقومی و سنتی در ارزیابی تناسب اراضی برای محصول سیب‏زمینی در دشت جیرفت کرمان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 62 خاکرخ مشخص و تشریح گردید و از اعماق مختلف، نمونه­برداری صورت گرفت. میانگین وزنی ویژگی­های مورد نیاز تا عمق ریشه (100 سانتی متری) محاسبه گردید. سپس، ویژگی­های خاک هر خاکرخ با معیارهای جدول نیازهای خاکی سیب­زمینی مطابقت داده شدند. برای ارزیابی اقلیم منطقه، ابتدا ویژگی­های اقلیمی از اطلاعات اقلیمی ایستگاه سینوپتیک جیرفت به دست آمد و سپس، با جدول­ نیازهای اقلیمی تطابق داده شد. پس از آن، با استفاده از روش پارامتریک (روش استوری و فرمول ریشه دوم)، کلاس نهایی تناسب کیفی اراضی برای محصول مورد مطالعه تعیین گردید. زیرکلاس نیز بر اساس نامطلوب­ترین کلاس مربوط به مشخصات اقلیمی یا اراضی تعیین شد. برای پیش­بینی کلاس­های تناسب اراضی، مدل رگرسیون لاجیستیک چندجمله­ای استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‏های اقلیمی نشان داد در شرایط کنونی، کلاس تناسب اقلیمی جیرفت، S1 یا بسیار مناسب می‏باشد. کلاس تناسب اراضی براساس روش پارامتریک استوری S3 تا N1 و براساس روش پارامتریک ریشه دوم، کلاس S2 تا N1 محاسبه گردید. مهم‏ترین عوامل محدودکننده خاک در منطقه مورد مطالعه، میزان سنگریزه، اسیدیته خاک و شوری می‏باشد. نتایج روش رقومی نشان داد که در بین متغیرهای ورودی، اجزای سرزمین و نقشه ژئومورفولوژی مهم‏ترین و قدرتمند‏ترین متغیر برای پیش‏بینی کلاس‏های تناسب اراضی بوده و نشان‏دهنده اهمیت فرآیندهای ژئومورفولوژی در منطقه می‏باشد. به عبارت دیگر، می‏تواند دلیل بر تأثیر و اهمیت فرآیند‏های ژئومورفولوژی بر خصوصیات خاک و در نتیجه در تعیین کلاس تناسب اراضی باشد.</strong>