جداسازی و شناسایی باکتری‌های حل‌کننده پتاسیم از سنگ شیل‌گلاکونیت‎دار استان گلستان و تعیین برخی خصوصیات محرک رشدی آنها

Abstract

<strong>هوادیدگی زیستی کانی‌های سیلیکاتی منبع عمده پتاسیم برای گیاهان در شرایط طبیعی می‌باشد. هدف از این مطالعه، جداسازی و شناسایی باکتری‌های حل‌کننده پتاسیم از سنگ شیل­گلاکونیت­دار در استان گلستان و تعیین برخی خصوصیات محرک رشدی آنها بود. تعداد پنج نمونه یک کیلوگرمی از خاک ریزوسفر گندم از عمق صفر تا 30 سانتی‌متری و پنج نمونه یک کیلوگرمی از سنگ شیل گلاکونیت‌دار جمع‌آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. پس از جداسازی و خالص­سازی جدایه­ها، سنجش میزان آزادسازی پتاسیم در محیط کشت الکساندروف حاوی مسکویت و گلاکونیت به روش نورسنجی شعله­ای انجام شد. شناسایی جدایه­ها براساس ویژگی­های بیوشیمیایی آنها انجام گردید. آزمون‌های محرک رشدی در جدایه­هایی که از لحاظ ظاهری متفاوت بوده و ازتوانمندی بالایی در آزادسازی پتاسیم برخوردار بودند صورت پذیرفت. در نهایت بهترین جدایه با استفاده از توالی نوکلئوتیدی ژن 16S rRNA شناسایی شد. از تعداد 40 جدایه اولیه، 20 جدایه از خاک ریزوسفری و 20 جدایه از خاک حاصل از پودر سنگ شیل گلاکونیت‌دار جداسازی شدند. آزادسازی پتاسیم توسط 10 جدایه برتر نشان داد که بیشترین مقدار پتاسیم آزاد شده مربوط به جدایه‌ 39 به میزان 2/34 میلی‌گرم بر لیتراز مسکویت و 8/31 میلی‌گرم بر لیتر از گلاکونیت بود. بیشترین مقدار سیدروفور، اکسین و انحلال فسفر نامحلول توسط جدایه شماره 39 مشاهده گردید. نتایج توالی نوکلئوتیدی ژن16S rRNA نشان داد که جدایه 39 متعلق به گونه <em>آرتروباکتر فنانترنیوورانس</em> بود. این مطالعه نشان داد باکتری­های بومی از توانایی خوبی در آزاد کردن پتاسیم از منبع شیل گلاکونیتی برخوردارند. </strong>