بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و تمایل کشاورزان به تشکیل و عضویت در تشکل‌های آب-بران: مورد مطالعه شهرستان الشتر

Abstract

رشد سریع جمعیت، استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی و تغییرات آب و هوایی سبب گسترش جهانی بحران مدیریت منابع آب برای کشاورزی شده است. بنابراین تشویق کشاورزان به مدیریت منابع آب با استفاده از رهیافت‌هایی که مشارکت جامعه و اقدامات داوطلبانه آنان را می‌طلبد، مسئله‌ای مهم برای دولت است. یکی از شیوه‌های موثردر این راستا، مشارکت آن‌ها از طریق تشکیل تشکل‌های آب‌بران است. هدف این پژوهش بررسی مشارکت کشاورزان در تشکل‌های آب‌بران از طریق بکارگیری سرمایه اجتماعی است. نمونه این تحقیق 360 نفر از کشاورزان شهرستان الشتر می باشندکه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت انجام شد. پس از تهیه پرسشنامه و تأیید روایی صوری آن توسط متخصصان امر، پایایی آن از طریق محاسبه مقادیر آلفا کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق مورد تایید قرار گرفت. جهت تعیین عوامل اجتماعی موثر بر تمایل کشاورزان به تشکیل و عضویت در تشکل‌های آب‌بران از تحلیل رگرسیون به روش اینتر استفاده گردید. نتایج نشان داد، سه متغیر مشارکت در جامعه محلی، اعتماد قوی و تحمل تنوع قادر به پیش‌بینی بخش قابل توجهی (412/0 =R²) از تغییرات در متغیر تمایل به تشکیل تشکل‌های آب‌بران می‌باشند. علاوه براین، چهار متغیر مشارکت در جامعه محلی، اعتماد قوی، ارتباطات برون محلی و مشارکت مدنی همسایگان قادر به پیش‌بینی بخش قابل توجهی (51/0 =R²) از تغییرات در متغیر تمایل به عضویت در تشکل‌های آب‌بران می‌باشند. در انتهای مقاله، به منظور افزایش تمایل کشاورزان به تشکیل تشکل‌ آب‌بران و افزایش مشارکت ایشان پیشنهادهایی ارائه گردیده است.