راهکار‌های گریز از گرداب فتنه از دیدگاه نهج‌البلاغه

Abstract

جوامع انسانی ممکن است با گذشت زمان و با توجه به شرایط خاص خود، با پدیده‌های مخرب اجتماعی در شکل‌های متفاوت روبه‌رو شوند. از جملۀ این آفت‌ها فتنه است که در آن، فضا به سبب آمیخته‌شدن حق و باطل، غبارآلود و گمراه‌کننده می‌شود. این فضا نیاز به شناخت دارد تا بتوان راهکارهای گریز از آن را از تعالیم اسلامی استخراج کرد و در زمان فتنه‌ها به‌کار بست.<br /> <br /> در تعالیم اسلامی برای در‌امان‌ماندن و خروج از گرداب فتنه، راهکارهای زیادی ارائه شده است. نهج‌البلاغه به‌عنوان اخ‌القران از سوی کسی که خود را قرآن ناطق معرفی می‌کند و فتنه‌هایی را تجربه کرده است که نظام نوپای اسلام را تهدید می‌کرد و توانست به سلامتی از آن‌ها عبور کند، می‌تواند بهترین منبع برای دریافت این راهکارها باشد. این مقاله به این مهم در سه حوزۀ اعتقادی (تمسک به قرآن، تمسک به اهل بیت:، تقوا)، حوزۀ اخلاقی (پرهیز از غرور و رفاه‌طلبی، پرهیز از فخر و برتری‌جویی، پرهیز از خوردن مال حرام، پرهیز از کینه‌کشی، پرهیز از کارهای ناپسند و پیش خدا مظلوم‌ حاضرشدن)، حوزۀ رفتاری (افزایش بصیرت، ثابت‌قدم‌بودن بر مبنای اعتقادی، حفظ وحدت و پیرو قوانین الهی بودن، دوری از صف فتنه‌گران، پیروی‌نکردن از خطوات شیطان) می‌پردازد.