رشد معنوی و اخلاقی در دوران کودکی و تأثیر آن در بزرگسالی: یک مقاله مروری

Abstract

رشد معنوی- اخلاقی از اساسی‌ترین مفاهیم در مطالعات روان‌شناسی دین است. روان‌شناسان از زمان جی. استنلی هال همواره بر اهمیت دوران کودکی دررشد معنوی و اخلاقی آدمی تأکید کرده‌اند. آن‌ها بر این باورند که اگرمعنویت و اخلاقی‌زیستن به‌معنی اشتیاق به تعالی و معنا تلقی شود، بی‌تردید کودکان طبیعت اخلاقی و معنوی نیرومندی دارند؛ چرا که کودکان در جستجوی معنا و تعالی‌اند و به‌نوعی این تجربه بر دورۀ بزرگسالی آن‌ها نیز تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، این پرسش مطرح می‌شود که طبق پژوهش‌هایی که دراین‌باره انجام شده است، چه عواملی بر ارتقاء چنین رشدی در کودکان تأثیرگذار بوده است؟ این پژوهش با روش مطالعۀ مروری به دنبال کشف چگونگی رشد معنوی و اخلاقی در کودکان براساس پژوهش‌های تجربی است که عمدتاً در کشورهای غربی انجام شده است. برای انجام این پژوهش، کلیدواژه‌های معنویت کودک، اخلاق کودک، رشد معنوی و اخلاقی کودک در مطالعاتی که در سال‌های 1990 تا 2003 انجام و در پایگاه‌های اطلاعاتی چون Science Direct<strong>، </strong>Wiley Online Library<strong>، </strong>google scholar، libgen<strong> </strong>ثبت شده است، جستجو شد. تحلیل‌ها نشان داد جامعه‌پذیری دینی، دلبستگی‌های کودک به والدینِ معنوی- اخلاقی و کمک به اصلاح تصویری که کودک از خدا دارد، مهم‌ترین عواملی هستند که در این پژوهش‌ها برای ارتقاء و افزایش رشد معنوی- اخلاقی کودکان و تأثیر آن در دوران بزرگسالی برجسته شده‌اند.