امکان قصاص تمامی‌شرکای جنایت عمدی مادون نفس

Abstract

<strong>چکیده</strong> با بررسی احکام صادر شده از سوی فقها در مورد مجازات شرکت در جنایت بر فرد واحد، ملاحظه می­شود که مشهور فقها امامیه قایلند بر این که قصاص جمع در برابر جنایت بر فرد جایز بوده و به دلایلی نظیر عموم ادله قصاص و روایات معتبر تمسّک جسته­اند؛ اما برخی فقها امامیه به دلایل دیگری از کتاب و سنت استناد کرده و حکم قصاص جمع در برابر فرد را جایز ندانسته­اند. در میان فقها اهل سنت، اکثریّت ایشان مانند مشهور فقها امامیه قایل به جواز قصاص جمع در برابر فرد هستند، با این تفاوت که امامیه جواز قصاص را منوط به پرداخت مازاد دیه نموده­، ولی فقها سنی مذهب، قصاص جمع را در برابر فرد، مشروط به چیزی ننموده­اند. در مقابل ایشان نیز برخی فقها غیر امامیه، که بیشتر از مذهب زیدیه هستند، قصاص جمع در برابر فرد را غیر جایز شمرده و برای مجنی علیه یا اولیای­دم حق دریافت دیه از شرکا در جنایت قایل شده­اند. از این رو، با چنین اختلافی در آرا، تحقیق در مورد حکم صحیح چنین موضوعی، لازم و ضروری به نظر می­رسد. در همین جهت در این تحقیق ضمن بررسی دلایل و مستندات فقها، به بررسی میزان سازگاری حکم جواز یا عدم جواز قصاص جمع در برابر فرد نیز پرداخته می­شود. این تحقیق با روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است.