اثر شرایط رطوبتی خاک بر ماشین کارندۀ بی خاک‌ورز و عملکرد گندم آبی

Abstract

<strong>کشاورزان برای کاهش مقاومت کششی خاک‌های سنگین رسی، ابتدا زمین را آبیاری می ­کنند (ماخار) و پس از گاورو شدن خاک، خاک‌ورزی را شروع می کنند. </strong><strong>در این پژوه</strong><strong>ش، پنج روش خاک‌ورزی- کاشت از نظر شاخص‌های مصرف سوخت، مدت زمان مورد نیاز</strong><strong> برای تهیه بستر و کاشت بذر، نفوذی‌پذیری خاک، تعداد بوته در متر مربع، تعداد علف‌های هرز وعملکرد دانه گندم، در یک خاک رسی در استان خوزستان و به روش بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شدند؛ این پنج روش خاک‌ورزی- کاشت عبارت اند از: کاشت به ­صورت بی‌خاک‌ورزی در خاک خشک بدون ماخار </strong><strong>(T1)</strong><strong>، یک بار دیسک ­زدن بدون ماخار + کارندۀ بی‌خاک‌ورز </strong><strong>(T2)</strong><strong>، ماخار+ کارنده بی‌خاک‌ورز در خاک گاورو </strong><strong>(T3)</strong><strong>، ماخار+نم‌کاری با کارندۀ بی‌خاک‌ورز </strong><strong>(T4)</strong><strong> و ماخار+ دوبار دیسک­زدن + کاشت با خطی‌کار (</strong><strong>T5</strong><strong> شاهد).</strong><strong> نتایج بررسی­ها نشان می­دهد که از نظر عملکرد دانه، تیمارهای </strong><strong>T5</strong><strong> (شاهد) و </strong><strong>T4</strong><strong> به­ترتیب با 5287 و 5168 کیلوگرم بر هکتار، از دیگر تیمارها برترند. </strong><strong>بیشترین تعداد علف‌های هرز با 34/42 بوته در مترمربع در </strong><strong>T3</strong><strong> دیده­ می­شود، </strong><strong>اما در </strong><strong>T5</strong><strong> با وجود آبیاری ماخار، بیشتر علف‌های هرز سبز شده با دوبار دیسک­زدن از بین رفته­اند و تراکم علف­های هرز به 33/7 بوته در متر مربع رسیده ­است. </strong><strong>به­طور کلی، در صورت وجود آب و فرصت کافی برای ماخار، </strong><strong>T4</strong><strong> نسبت به شاهد برتری دارد و دلیل آن حذف آبیاری اول، کاهش مصرف سوخت (از 11/34 به 35/11 لیتر بر هکتار) و کاهش مدت زمان مورد نیاز برای تهیۀ بستر و کاشت بذر (از 91/2 به 4/0 ساعت بر هکتار) است وگرنه روش </strong><strong>T2</strong><strong> پیشنهاد می‌شود که در آن عملکرد دانه (4734 کیلوگرم بر هکتار)، و 30 درصد کاهش در مصرف سوخت و 57 درصد کاهش در مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نسبت به شاهد، برای آن به ­دست آمده است. </strong>