ارزیابی تناسب اراضی غرب شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با تلفیق روش تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی

Abstract

یکی از رویکردهای اساسی برای به‌دست آوردن بیشینه سود و حفاظت از منابع زیستی، ارزیابی تناسب اراضی است. هدف از این تحقیق ارزیابی تناسب اراضی شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. در ابتدا نیازهای بوم‌شناختی، زراعی و سایر عوامل و نیز شاخص‌های مؤثر در کشت گندم آبی بر اساس ویژگی و شرایط منطقه تعیین شد. شاخص‌های قابلیت نفوذپذیری خاک، بافت خاک، EC، pH، شیب و جهت شیب، فاصله تا بازار، راه‌های ارتباطی و درآمد خالص انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه از کشاورزان و کارشناسان و نهادهای مختلف جمع‌آوری شد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد زیر معیارهای اقتصادی و خصوصیات خاک بیشترین وزن را دارند. درآمد خالص با وزن 316/0 در رتبه اول قرار گرفته است. متوسط درآمد خالص و نسبت فایده به هزینه در منطقه به-ترتیب 2/10 میلیون ریال در هکتار و 44/0 به‌دست آمده است. بیشترین هزینۀ مصرفی در تولید گندم مربوط به ماشین‌ها و ادوات است. بر اساس تلفیق لایه‌ها و ارزیابی تناسب اراضی، مشخص شد که 1/11 درصد منطقه بسیار مناسب، 5/32 درصد مناسب، 4/30 درصد متوسط و 0/26 درصد نامناسب برای کشت گندم است.