بهینه‌سازی مصرف آب و عملکرد برنج در شرایط تنش خشکی (مطالعه موردی: شبکه آبیاری نکوآباد - اصفهان)

Abstract

مدل شبیه­سازی AquaCrop که عملکرد محصول را بر اساس آب قابل استفاده تحت شرایط آبیاری کامل و کم­آبیاری <br /> شبیه­سازی می­کند، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت آب در سطح مزرعه است. به منظور ارزیابی کارکرد این مدل در مزرعۀ­ برنج، از داده­های یک آزمایش دو سالۀ برنج رقم زاینده‌رود، در شبکۀ آبیاری نکوآباد استفاده شده است که خاکی با بافت سنگین دارد و آب آن نسبتاً شور است. تیمارهای آبیاری شامل دو تیمار غرقاب دائم با ارتفاع 35 و 22 میلی­متر و یک تیمار متناوب از ارتفاع صفر (حالت اشباع) تا 15 میلی­متر بوده است. نتایج نشان می­دهد که مدل AquaCrop قادر است عملکرد برنج را در تیمار آبیاری کامل و در کم­آبیاری­های ملایم به خوبی شبیه­سازی کند ولی با شدت یافتن کم­آبیاری، دقت مدل در برآورد کاهش عملکرد دانه و پوشش سایه­انداز کاهش می­یابد. جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب توافق ویلموت (d) و ضریب مقادیر باقیمانده (CRM) برای مشخصه عملکرد دانه به ترتیب 03/1، 71/0 و 06/0 به دست آمد. مدل مورد مطالعه، عملکرد دانه(Y) ، مادۀ خشک اندام­های هوایی (B) و تغییرات پوشش سایه­انداز (CC) را به خوبی <br /> پیش­بینی می‌کند. بهترین منحنی برازش داده شده برای تابع تولید (عملکرد – آب) برای رقم و منطقۀ مورد نظر یک تابع درجه 2 بود، که در این حالت تابع تولید استخراج شده با ضریب تبیین قابل قبول 91/0 به دست آمد.