بررسی وضعیت آرایه شناختی و تبارزائی جمعیتهای جنس زیبا موش(Calomyscus) در فلات ایران با استفاده از داده های ژن میتوکندریایی CO1

Abstract

جنس کالومیسکوس یا زیباموش، نخست با تنها گونه <em>C. bailwardi</em> معرفی شده ولی بر اساس مطالعات بعدی خصوصاً مطالعات کروموزومی، هشت گونه در این جنس شناسایی شده است. که پنج گونه آن درایران پراکنده اند و عبارت اند از: <em>C. bailwardi</em> <em>C. grandis, C. elburzensis,</em> <em>C. urartensis,</em><em> </em>و <em>C. hotsoni</em>. به منظور بررسی وضعیت آرایه شناختی جمعیتهای مختلف این جنس در ایران تعداد 76 نمونه از ده منطقه جمع آوری گردید. توالی ژن میتوکندریایی (<em>CO1</em>) 25 نمونه با 637 نوکلئوتید جهت آنالیزهای تبارشناسی Bayesian، حداکثرپارسیمونی (Maximum Parsimony) و حداکثراحتمال (Maximum Likelihood) استفاده گردید. داده های مولکولی، تاکسونومی امروزی گونه های فوق الذکر زیباموش را تأیید می کند. داده های مولکولی علاوه بر این نشان می دهند که پراکنش گونه <em>C. elburzensis</em> محدود به شمال شرق ایران نبوده بلکه تا ارتفاعات مرکزی ایران در استان یزد نیز پراکنده اند و نشان می دهد که جمعیت زیبا موش یزد به عنوان یک ایزولای جغرافیایی، از رشته کوه های البرز کاملاً جدا قرارمی گیرد. از دیدگاه تبارشناسی، جنس زیبا موش در ایران دارای دو شاخه اصلی است. شاخه شمالی شامل <em>C. grandis</em> ،<em>C. elburzensis</em> وشاخه جنوبی شامل <em>C</em>. <em>bailwardi</em> و<em>C. hotsoni</em> است که بیانگر نفوذ و پراکنش آنها درفلات ایران می باشد.