مدلسازی زمین‌آماری ویژگی رنگ زمین با استفاده از پردازش تصاویر مغزه‌های حفاری در سیستم RGB جهت تفکیک آلتراسیون مس (مطالعه موردی: معادن مس کهنگ و میدوک)

Abstract

مدلسازی زمین‌شناسی مستلزم تجربه و دقت بالاست که سابق به روش دستی و امروزه به صورت دستی- کامپیوتری و یا کامپیوتری تهیه می‌گردد. اغلب این مدل‌ها بر اساس داده‌های فاصله‌ای به دست آمده از مغزه‌های حفاری اکتشافی و به روش درون‌یابی خطی به دست می‌آیند. امروزه روش‌های زمین‌آماری به خصوص کریجینگ شاخص قابلیت بالایی در تهیه مدل‌های هندسی- زمین‌شناسی یافته‌اند اما در اغلب مواقع تغییرات ریز زون‌های زمین‌شناسی تدریجی است و این نوع مدل‌ها را دچار ابهامات گوناگونی می‌نماید که این مسئله در تفکیک زون‌های آلتراسیون معادن مس پورفیری اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. در این پژوهش به کمک پردازش عکس مغزه‌ها و تبدیل آنها به داده‌های فاصله‌ای رنگ در سیستم RGB با استفاده از<br /> Core Processing و از داده‌های کمی رنگ‌های قرمز، سبز و آبی به طور مجزا استفاده شد. ابتدا برای منطقه معدن کهنگ مدلی به ابعاد 700 در 300 متر و ارتفاع 400 متر در محدوده چاه‌های اکتشافی منطقه تهیه و مقادیر R، G و B برای بلوک‌های با ابعاد 5×5×5 به روش کریجینگ معمولی مورد تخمین قرار گرفت و امکان تهیه مقطع زمین‌شناسی بر اساس سیستم رنگ‌بندی سه گانه RGB ممکن گردید. جهت اعتبارسنجی شاخصی با عنوان I_rgb که طول بردار در محورهای سه گانه R، G وB است، تعریف گردید و مقاطع این شاخص با مقاطع سنگ‌شناسی و مقاطع آلتراسیون معدن کهنگ مورد مقایسه قرار گرفت، که با مقاطع سنگ‌شناسی تطابق خوبی نشان نداد. اما مقایسه نقشه آلتراسیون افق 1700 با شاخص I_rgb همان تراز در معدن کهنگ تطابق قابل قبولی را نشان داد. برای اطمینان از امکان استفاده از مدل زمین‌آماری سیستم رنگ RGB و شاخص I_rgb به عنوان معرف مدل آلتراسیون در معادن مس، مدل شاخص I_rgb معدن مس میدوک بر اساس 13 گمانه ژئومکانیکی و 35 گمانه ژئوشیمیایی تهیه گردید. از طرفی عملیات برداشت ژئوفیزیکی معدن به منظور تعیین زون‌های آبدار انجام و مقاطع ضریب مقاومت الکتریکی تهیه شده با مقاطع شاخص I_rgb مقایسه گردید. و نتیجه مقایسه توانست با توجه به حساسیت رنگ به آلتراسیون، این زون‌ها را تشخیص و تفکیک نماید و از اینکه زون‌های با مقاومت الکتریکی پایین زون آبدار تلقی شود، جلوگیری کند.