مقایسه مدل های فرکتالی عیار -تعداد (C-N) و عیار -مساحت (C-A) در جداسازی آنومالی های ژئوشیمیایی از زمینه در برگه 1:100000 سیه رود، شمال غرب ایران

Abstract

یکی از مهم‌ترین بخش مطالعات اکتشافات ژئوشیمیایی جداسازی آنومالی از زمینه برای عناصر گوناگون است. روش‌های مختلفی برای این امر بکار می­روند. یکی از این روش­ها، الگوریتم­های مبتنی بر هندسه فرکتال است. در این مقاله مدل‌های فرکتالی عیار- تعداد و عیار- مساحت به منظور جدایش بی‌هنجاری‌های ژئوشیمیایی عناصر مس، مولیبدن، آهن و آنتیموان در برگه 1:100000 سیه رود (آذربایجان شرقی)، شمال غرب ایران مورد استفاده قرار گرفتند. نخست 1238 نمونه رسوب آبراهه‌ای از محدوده برداشت شده و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند. در مرحله بعد با ترسیم منحنی لگاریتمی عیار-مساحت و عیار- تعداد حدود آستانه تعیین و جوامع زمینه و بی‌هنجاری‌ها برای عناصر مورد نظر در منطقه مورد مطالعه از یکدیگر جدا شدند. منحنی‌های لگاریتمی سه جمعیت یا فاز ژئوشیمیایی در منطقه را تأیید می‌کند که با ساختارهای زمین شناسی منطقه از قبیل واحدهای سنگ شناسی، گسل­ها و دگرسانی­ها در ارتباط هستند. با استفاده از نتایج حاصل از این مدل‌سازی فرکتالی نقشه‌های بی‌هنجاری این عناصر در این محدوده ترسیم و جوامع آنومالی به تفکیک مشخص شدند. نقشه‌های بی‌هنجاری عناصر با موقعیت نشانه‌های معدنی هر عنصر برای هر دو مدل فرکتالی عیار- مساحت و عیار- تعداد مقایسه گردید. نتایج نشان داد که انطباق خوبی بین موقعیت مکانی نشانه‌های معدنی شناسایی شده در برگه سیه رود و مناطق بی‌هنجاری در هر دو مدل فرکتالی وجود دارد اما بی‌هنجاری‌های حاصل از مدل فرکتالی عیار- مساحت دربرگیرنده نشانه‌های معدنی بیشتری است. این نکته به خصوص برای عنصر مس مشهود است. علاوه بر این نتایج نشان داد بیشترین بی‌هنجاری‌های مس، آهن و مولیبدن منطبق بر واحدهای آذرین، دگرسانی‌های مربوط به آن‌ها و گسل‌ها است<em>.</em>