بهینه سازی تابع بازدهی سه بعدی بر اساس توابع احتمال کشف کانسار و هزینه حفاری به منظور جانمایی شبکه گمانه های اکتشافی

Abstract

<strong>به­ منظور اکتشافات زیرسطحی کانسار، شبکه حفاری باید به‌گونه ای طراحی شود که از اتلاف منابع و بودجه جلوگیری شود. در طراحی بهینه شبکه حفاری باید دو راهبرد افزایش احتمال کشف و کاهش هزینه­ها در نظر گرفته شود که این اصول، دو نقطه مقابل در بهینه سازی هستند. اولین مرحله در این راستا، بهینه سازی امتداد شبکه طراحی شده است که به­ امتداد اصلی کانسار و ضریب شکل (</strong><strong>نسبت عرض به طول) </strong><strong>کانسار </strong><strong>بستگی دارد</strong><strong> که در نهایت از مدل بازدهی (تفاضل توابع درآمد و هزینه) استفاده ‌شده است. در این مطالعه، منظور از درآمد، افزایش احتمال کشف کانسار و منظور از هزینه، هزینه­ های حفاری اکتشافی، به­ عنوان دو سنگ بنای اصلی مدل بهینه‌سازی است. تابع احتمال کشف، به­ عواملی چون هندسه کانسار (پارامتر­های بُعدی و جهتی)، نسبت طول کانسار به­ طول شبکه حفاری و زاویه برخورد گمانه به­ کانسار بستگی دارد. انواع کانسار­های رگه­ ای، لایه­ ای و پورفیری به ­ترتیب دارای هندسه یک، دو و سه بُعدی هستند. در مطالعه حاضر، کانسار­هایی با هندسه سه بُعدی مورد بررسی قرار می­ گیرند که مدل اولیه هندسه کانسار باید توسط مطالعات ژئوفیزیکی تعیین شود. پارامتر­های موثر در تابع هزینه حفاری شامل طول حفاری، نوع حفاری و زاویه حفاری است. در مرحله بعد، مدل تابع بازدهی نسبت به هریک از متغیرهای مستقل طول شبکه نمونه‌برداری و زاویه حفاری مشتق جزئی گرفته و نتیجه حل آن، تشکیل دستگاه دو معادله و دو مجهول است. با حل این دستگاه، متغیرهای طول شبکه نمونه‌برداری و زاویه حفاری به‌صورت بهینه تعیین ‌شده که مقادیر به­ دست آمده این دو پارامتر، مقدار بهینه احتمال کشف را مشخص نموده و در نهایت براساس تغییرات شیب کانسار، زاویه حفاری نظیر آن تصحیح شده است.</strong>