پایش فرونشست دشت ابرکوه یزد با استفاده از فن تداخل سنجی راداری مبنی بر پراکنش‌گرهای پایا

Abstract

فن تداخل سنجی راداری به‌عنوان ابزاری کارآمد در مطالعات تغییرات سطحی پوسته زمین است که بر اساس اختلاف‌فاز دو زوج تصویر در بازه زمانی متفاوت به تعیین جابه‌جایی پوسته زمین می‌پردازد. از کاربردهای این فن می‌توان به بررسی فرونشست زمین اشاره نمود. فرونشست در واقع پایین رفتن سطح زمین به دلیل عوامل انسانی و طبیعی است. استخراج زیاد از منابع زیرزمینی به‌ویژه آب از علل فرونشست در بسیاری از دشت‌های ایران محسوب می‌شود. در تحقیق پیش رو به بررسی فرونشست دشت ابرکوه واقع در استان یزد پرداخته‌شده است. مطالعات آب‌‌شناسی در این منطقه نشان‌دهنده افت سطح آب زیرزمینی به میزان 0/6 متر در سال است. با توجه به بررسی‌های زمین‌شناسی، وجود کارست‌ها و رس با واگرایی بالا در منطقه از دلایل فرونشست بیان‌شده‌اند. با استفاده از فن تداخل سنجی راداری در بازه زمانی 2003 تا 2005 با استفاده از 12 تصاویر ماهواره‌ای Envisat، متوسط سرعت فرونشست در منطقه برآورد شد. در منطقه ابرکوه بیشینه میزان فرونشست 2 تا 3 سانتیمتر و در منطقه مهردشت 5 سانتیمتر در سال مشخص‌شده است. برای اعتبارسنجی محاسبات از مطالعات ترازیابی دقیق در سال‌های 1364 تا 1380 استفاده شد که با نتایج حاصله از تداخل سنجی به‌صورت تقریبی تطابق دارد. دلایل این اختلاف نیز یکسان نبودن بازه زمانی دو داده موجود و خطای فن تداخل سنجی است.