بررسی تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات بازدارندگی گیاه دارویی اسفند ( .Peganum harmala L)

Abstract

یکی از روش‌های کاهش مصرف علفکش‌ها، بهره‌گیری از ویژگی‌ علف‌کشی برخی گونه‌های گیاهی است. گیاهان خودرو و دارویی موجود در مناطق خشک در مقایسه با دیگر گیاهان دارای ترکیب‌ های شیمیایی بیشتری هستند و امکان وجود ویژگی علف‌کشی در آنها محتمل‌تر است. بنابراین در پژوهش حاضر اثر تنش خشکی بر خصوصیات بازدارندگی گیاه دارویی اسفند (<em>Peganum harmala </em>L. ) بر روی علف هرز خرفه (<em>Portulaca oleracea</em> L.) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی، فاکتورهای مورد بررسی شامل غلظت عصاره در چهار سطح (0، 4/0 ، 8/0 و 2/1 درصد)، تیمار آبیاری بر روی پایه مادری تولید کننده ماده گیاهی اسفند در دو سطح (پایه مادری آبیاری شده و آبیاری نشده) و نوع اندام عصاره­گیری شده در دو سطح (اندام هوایی و ریشه) در نظر گرفته شد. در شرایط گلخانه بجای عصاره از پودر گیاه اسفند به مقادیر (0، 4، 8 و 12 گرم) در 1000 گرم خاک استفاده شد. نتایج نشان داد در هر دو شرایط گلخانه و آزمایشگاهی با افزایش غلظت و مقادیر پودر اندام هوایی و ریشه در مورد برخی صفات اندازه‌گیری شده در گونه خرفه، بازدارندگی به طور معنی‌داری افزایش یافت (01/0 > p) این در حالیست که در شرایط آزمایشگاه، بازدارندگی عصاره ریشه بیشتر از اندام هوایی بود. یافته‌ها بیانگر، تاثیر بیشتر بازدارندگی عصاره تهیه شده از اسفند در سطح آبیاری شده بر کلیه صفات در شرایط آزمایشگاه بود. پودر حاصل از اسفند در سطوح متفاوت آبیاری در گلخانه نیز بر کلیه صفات مورد بررسی عملکرد مشابهی نشان داد. به طور کلی یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که تنش خشکی می‌تواند خصوصیات بازدارندگی گیاه اسفند را تحت تاثیر قرار دهد.