اثر ارتفاع از سطح دریا و ژنوتیپ بر تنوع ریختی برگ بنه <i>(Pistacia atlantica subsp. mutica)</i> در جنگل های جنوب استان یزد

Abstract

در این پژوهش برای ارزیابی اثر ارتفاع از سطح دریا و ژنوتیپ بر صفات مورفولوژیکی برگ گونه­ی بنه ( subsp<em>. mutica</em><em>Pistacia atlantica</em><strong>)</strong>، سه جمعیت در نقاط ارتفاعی 1850، 2050 و 2400 متر از سطح دریا در جنگل باغ­شادی استان یزد، انتخاب شد. به ترتیب از جمعیت نخست، پنج پایه و از دو جمعیت­ دیگر، 10 پایه به­صورت تصادفی گزینش و برخی صفات مورفولوژیک پایه­ها در محل ثبت شد. از هر پایه، تعدادی برگ، جمع­آوری و در هم آمیخته شد. سپس پنج برگ از هر پایه، به­طور تصادفی انتخاب و 12 صفت از قبیل ابعاد برگ، وزن تر و خشک برگ و غیره اندازه­گیری شد. سپس با استفاده از روش تجزیه و تحلیل واریانس و مقایسات میانگین به روش دانکن و همبستگی پیرسون، صفات اندازه­گیری شده، تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی­دار آماری از نظر صفات مورد مطالعه در بین سه جمعیت­ بود. همچنین بین پایه­های مورد بررسی در هر جمعیت اختلاف معنی­دار آماری مشاهده شد و در آخر قوی­ترین پایه­ها در هر جمعیت براساس صفات مهم معرفی شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، پایه­های 6، 7، 8 و 9 از جمعیت A، پایه­های 1، 3، 4، 8 و 9 از جمعیت B و کلیه پایه­های جمعیتC به­ویژه پایه شماره 5، به عنوان پایه­های دارای فنوتیپ مناسب­تر از نظر صفات برگ معرفی می­شوند. در ضمن، جمعیت C به عنوان جمعیت مطلوب­تر انتخاب شد. می­توان تنوع مشاهده شده را به نقش ارتفاع از سطح دریا و ساختار ژنتیکی پایه­ها مربوط دانست که در عین­حال می­تواند نوعی سازگاری و پاسخ فیزیولوژیکی درختان به شرایط محیطی قلمداد گردد.