تأثیر تلقیح باکتری محرک رشد Pseudomonas putida بر تحمل به شوری نهال‌های استبرق (Calotropis procera Ait.)

Abstract

این تحقیق با هدف بررسی تحمل به شوری نهال‌های استبرق با استفاده از تلقیح باکتری <em>Pseudomonas</em> <em>putida</em> در شرایط گلخانه انجام گرفت. آزمایش، با شش سطح تیمار آبیاری در سطوح مختلف شوری (0، 5، 10، 15، 20 و 25 دسی‌زیمنس بر متر) و دو سطح تیمار تلقیح (شاهد و باکتری) به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری کامل تصادفی با سه تکرار طراحی شد. نتایج این پژوهش نشان داد در شوری بیش از 15 دسی‌زیمنس بر متر، همه نهال‌های تلقیح نشده با باکتری خشک شدند. این در حالی است که در شرایط تلقیح با باکتری، بیش از نیمی از نهال‌ها در شوری 15 دسی زیمنس بر متر و حدود 38 درصد نهال‌ها در شوری 25 دسی‌زیمنس بر متر زنده ماندند. در شرایط نبود شوری، ارتفاع، سطح ریشه، وزن تر و خشک نهال‌های تلقیح شده با باکتری نسبت به نهال‌های تلقیح نشده به ترتیب 6/2، 3/40، 38 و 9/31 درصد افزایش داشتند. در نهال‌های تلقیح شده با باکتری در اغلبِ سطوح شوری تا 15 دسی‌زیمنس بر متر نرخ فتوسنتز و کلروفیل از نظر آماری افزایش و میزان تعرق کاهش یافت؛ اما نشت الکترولیت تفاوتی نشان نداد. همچنین، غلظت نیتروژن، پتاسیم، و پتاسیم به سدیم برگ افزایش و غلظت سدیم کاهش یافت. بر اساس نتایج این پژوهش، باکتری محرک رشد سودوموناس عملکرد و بازدهی مطلوبی را برای نهال‌های استبرق رشد یافته تا شوری 15 دسی زیمنس بر متر فراهم کرده است. از این رو، استفاده از این باکتری به عنوان یک رهیافت نوین بیوتکنولوژیک می‌تواند برای تلقیح نهال این گونه جهت احیای اراضی شور و نیز تولید نهال آن در نهالستان‌های با خاک شور پیشنهاد شود.