ارزیابی هیبرید‌های جدید چغندرقند براساس شاخص‌های تحمل به تنش در شرایط شور

Abstract

به منظور بررسی هیبریدهای جدید چغندرقند از نظر تحمل به شوری، 20 هیبرید سینگل کراس حاصل از تلاقی 5 والد گرده‌افشان دیپلوئید با 4 والد نرعقیم (حاصل از طرح ژنتیکی فاکتوریل) به همراه والدین تلاقی در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت در دو سال زراعی 1392-1391 ارزیابی شدند. در هرسال ژنوتیپ‌ها در دو آزمایش تحت شرایط تنش شوری (هدایت الکتریکی آب و خاک به ترتیب حدود 12 و 8 دسی زیمنس بر متر) و بدون تنش (هدایت الکتریکی آب و خاک حدود 4 دسی زیمنس بر متر) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 2تکرار (در سال اول) و 3 تکرار (در سال دوم) مطالعه شدند. بر مبنای عملکرد قند در شرایط تنش و بدون تنش، چهار شاخص تحمل به تنش (STI)، پتانسیل ظهور مزرعه (FEP)، شاخص تحمل چغندرقند (BTI) و تحمل به خشکی (DTI) محاسبه شدند. تحلیل رگرسیونی عملکرد قند در دو شرایط با شاخص‌های مذکور نشان داد که شاخص‌های تحمل STI و BTI به علت دارا بودن بیشترین ضریب رگرسیون با عملکرد قند در هر دو شرایط، مناسب‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی هیبرید‌های متحمل به شوری شناخته شدند. بر اساس نتایج بدست آمده از تجزیه خوشه‌ای، هیبرید‌های 3×2، 1×3، 3×5 و 4×5 به عنوان هیبرید‌های متحمل با پتانسیل عملکرد بالا برای محیط‌های دارای تنش شوری و هیبرید‌های 1×1، 4×2، 3×4، 2×3و 2×5 به عنوان هیبرید‌های حساس با پتانسیل عملکرد پایین برای محیط‌های شور معرفی گردیدند.