بررسی اثرات تنش شوری و خشکی بر جوانه‌زنی و رشد اولیه گونه دارویی و در حال انقراض زوفایی (.Thymbra spicata L)

Abstract

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر پتانسیل‌های اسمزی مختلف (0، 1-، 16/2-، 4-، 4/5- و 9/10- بار) ناشی از کلرید سدیم و پلی‌اتیلن‌ گلیکول 6000 به عنوان تنش‌های شوری و خشکی بر جوانه‌زنی گونه زوفایی (L. <em>Thymbra spicata</em>) انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اتاق رشد در دمای °C25 به اجرا درآمد. داخل هر پتری­دیش 20 عدد بذر سالم و هم اندازه قرار گرفت و پس از گدشت دو هفته درصد و سرعت جوانه­زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش پتانسیل منفی، درصد و سرعت جوانه­زنی گونه زوفایی به­طور معنی­داری کاهش می­یابد. بالاترین درصد و سرعت جوانه­زنی در شاهد و کمترین آن در پتانسیل اسمزی 9/10- بار مشاهده شد. در پتانسیل­های مشابه خشکی و شوری اثرات متفاوتی بر درصد و سرعت جوانه­زنی به دست آمد، به­طوری­که تأثیر منفی خشکی حاصل از پلی­اتیلن­گلیکول در غلظت­های مذکور بیشتر از شوری بود. در اثر افزایش پتانسیل اسمزی طول، وزن تر و خشک ریشه­چه در هر دو تیمار کاهش یافت و شاخص­های ریشه به پتانسیل منفی حاصل از نمک طعام، حساسیت بیشتری نشان دادند. نتایج همچنین نشان داد که تنش اسمزی بالا در هر دو تیمار بر طول، وزن تر و خشک ساقه­چه گیاهچه زوفایی اثر منفی داشت و این شاخص­ها به پتانسیل منفی حاصل از پلی اتیلن گلیکول حساسیت بیشتری نشان دادند.