اثر تاغ کاری و پسته کاری بر تغییرات ذخایر کربن و ازت درمنه زارهای استان سمنان

Abstract

در این تحقیق دو عرصه در درمنه‌زارهای نواحی قوشه و ایوانکی که در آن­ها تغییر کاربری در قالب جنگل­کاری با گونه­های سیاه­تاغ و پسته ایجاد شده بود، انتخاب گردید. در هر یک از عرصه­ها اقدام به تعیین مناطق معرف شد و نمونه­برداری نظیر به نظیر از خاک، پوشش گیاهی و لاشبرگ در تیمارهای تحت تغییر کاربری زمین و بوته­زارهای مجاور آن انجام شد. در نمونه­های خاک و گیاه، درصد کربن آلی و ازت محاسبه و برای مقایسه داده­ها از آزمون t مستقل استفاده گردید. تبدیل درمنه­زارها به اراضی تحت کشت گیاهان تاغ و پسته در منطقه قوشه و ایوانکی منجر به افزایش به‌ترتیب 89 و 185 درصد در میزان کربن ترسیب شده توسط زی­توده شده است. این افزایش در مورد ازت در دو منطقه قوشه (پسته‌کاری) و ایوانکی (تاغ کاری) به ترتیب 84 و 172 درصد است. در بخش خاک، پسته­کاری منجر به کاهش معنی­دار ذخایر کربن به میزان 17 درصد نسبت به درمنه­زار مجاور گردید. اما در ایوانکی تاغ­کاری منجر به افزایش ذخایر کربن و ازت خاک به­ترتیب به­ مقدار 110 و 41 درصد نسبت به درمنه­زار مجاور شده است. به­طور کلی، تغییر کاربری زمین از درمنه­زار به جنگل­کاری با گونه سیاه تاغ در ایوانکی منجر به افزایش ذخایر کربن و ازت اکوسیستم به­ترتیب به مقدار 129 و 41 درصد شد، ولی در قوشه تفاوت محسوسی در ذخیره کربن و ازت در منطقه پسته­کاری شده و درمنه­زار مجاور آن مشاهده نشد. اقداماتی مانند جنگل­کاری و کشاورزی اصولی و پایدار در صورتی که منجر به افزایش زی­توده در واحد سطح گردد، می­تواند توان اکوسیستم در ذخیره کربن و ازت را به­میزان قابل توجهی افزایش دهد. کشت گیاهان دارای زی­توده ریشه‌ای قابل توجه، قادر خواهند بود تأثیر قابل توجهی بر افزایش کمی کربن و ازت تثبیت شده در اکوسیستم داشته باشند. <br />