بررسی چالش‌های نظری و روش‌شناختی ارزیابی رضایت‌مندی ساکنین از تغییرات کالبدی، مورد مطالعاتی: توسکا محله و آهو محله، شهر محمودآباد

Abstract

اندازه‌گیری رضایت‌مندی از موضوعات عینی- ذهنی، مانند تغییرات کالبدی، با سؤالات مستقیم و روش‌های کمی دشوار به نظر می‌رسد. تبیین ویژگی‌های روش‌شناختی ارزیابی تجربه ساکنین از شدت تغییرات کالبدی بر اساس معیار رضایت‌مندی پرسش پژوهش حاضر است. روش انجام پژوهش تحلیل محتوا بوده که با استدلال منطقی و مدل استنتاجی، حاصل از بررسی مدل‌های پیشین، در فاز اول پژوهش همراه شد. بر این اساس انگیزه‌ها و ویژگی‌های فردی ساکنین، ماهیت پویای انطباق و رضایت‌مندی در طول زمان و فقدان چارچوب زمینه‌گرا از چالش‌های موجود در این زمینه بوده و شاخص‌هایی چون ویژگی‌های فردی، سطح انطباق، ارزیابی عاطفی و شناختی که به ادراک ذهنی می‌انجامد، با یکدیگر رابطه‌ای چرخه‌ای در طول زمان دارند. در فاز دوم پژوهش به منظور اعتبارسنجی چارچوب پیشنهادی، پرسشنامه کمی با استخراج شاخص‌ها از بستر مطالعه، حاصل و به روش محتوایی صوری توسط پنج نفر از متخصصان، بررسی شد. موردپژوهی در توسکا محله به‌عنوان محله هدف و آهو محله به‌عنوان محله کنترل از محلات شهر محمودآباد و با انتخاب 34 نفر از ساکنین با بیش از 25 سال سابقه سکونت به روش گلوله برفی و از هر دو گروه مردان و زنان انجام شد. استخراج شاخص‌ها در توسکا محله بر اساس پرسشنامه نیمه ساختار‌یافته صورت گرفت. ارزیابی نتایج حاصل در دو محله حاکی از اعتبار پرسشنامه و فرآیند تهیه آن است. وابستگی پاسخ‌ها به مکان زندگی، امکان دستیابی به نتایج دقیق‌تری از رضایت‌مندی از تغییرات کالبدی را فراهم می‌آورد. بنابراین توجه به تجربه شناختی- ادراکی ساکنین در یک فرآیند چرخه‌ای، به‌کارگیری روش مبتنی بر تحلیل‌های کیفی- ارزیابانه به‌صورت اکتشافی، امکان دریافت معیارهای واقعی رضایت‌مندی ساکنین از شدت تغییرات را فراهم می‌آورد